جنین در رحم مادر دنیای خودش را دارد. میبیند و میشنود و لمس میکند. اما از دنیای ما چه درکی دارد؟ بسیاری از بانوان باردار دوست دارند، بدانند هنگامی که مشغول قدم زدن کنار ساحل هستند، آیا جنین شان هم میتواند گرما و تلالو آفتاب را حس کند؟ اگر دسری شیرین میخورند، جنین هم از آن لذت میبرد؟ اگر با همسرشان بحث کردهاند و عصبی شدهاند، جنین هم متوجه این دعوا شده است؟ اگر شکمم را لمس کنم، جنین متوجه نوزاش میشود؟ و… برای گرفتن جواب تا آخر این مطلب همراهمان باشید
آخرین حسی که از حواس ۵ گانه در جنین تکامل پیدا میکند، حس بینایی است. گرچه تنها ۱۸ روز بعد از عمل لقاح، چشمان جنین شکل می گیرد و در سونوگرافی به شکل دو نقطه سیاه دو میلی متری نمایان می شود، اما باید تا ماه هفتم بارداری انتظار بکشید تا جنین چشم بگشاید.
از هفته ۲۰ بارداری به بعد، نورهای بسیار شدید توجه او را به خود جلب میکند. اگر زیر نور شدید آفتاب دراز بکشید، جنین متوجه نور خواهد شد. تحقیقات نشان داده وقتی نور مستقیم روی شکم میتابد جنین آن را حس کرده و دستانش را مقابل چشمانش میگیرد.
البته درکی که جنین از نور دارد مثل آن چیزی نیست که ما حس میکنیم. دست تان را مقابل چشمان تان بگیرید و به آفتاب نگاه کنید. چه میبینید؟ جنین از نور تنها هاله ای قرمز رنگ احساس میکند. قدرت بینایی نوزاد بعد از تولد نیز هنوز بسیار اندک است و در دو ماهگی قادر است که تمام محیط اطراف خود را ببیند.
دید او تار نیست، اما قدرت تشخیص مناطق خیلی تیره و روشن را ندارد. دید کودک در ۴ سالگی تکامل پیدا میکند.
حواس پنجگانهی جنین
ریشه رفتارهای خوب یا بد کودک از کجاست؟ تاثیر رویدادهای گذشته بر روی آینده جنین چگونه است؟
مشاهده و بررسی رویدادها نشان میدهند هر آنچه که برای ما اتفاق میافتد و ما در سن بیست سالگی یا سی سالگی و یا حتی شصت سالگی باشیم بر روی ما تأثیرگذار است و ما را دگرگون میکند و غیر از این است که برای ما مهم است که بدانیم این رویدادها (که اثرات مختلف و آشکاری در روان ما دارند) در مراحل اولیه زندگیمان به وجود آمدهاند.
زنان باردار به حفظ توازن زندگی عاطفی خود آگاهی دارند و اتوماتیک وار آن جنینی را که در شکم دارند محافظت و حمایت میکنند. پژوهشگران و دانشمندان متخصص با نمودارهای واضح و در تعدادی از پژوهشها این دانش پربار را ثابت کردهاند. ( تأثیر رویدادهای گذشته در هر مرحله از زندگی بر روی آینده فرد بسیار زیاد است.) ولی انگار پا را فراتر گذاشتهاند و به نظر میرسد آنها میتوانند ریشه رفتارهای پریشان را مشخص و کنترل کنند (حتی در رحم مادر) و کنترل رفتارها، دانشمندان را چشم انتظار میکند باتوجه به آمادگی نامحدود اطفالی که هنوز به دنیا نیامدهاند و آمادگی پدران و مادران و دست آخر آمادگی جامعه، به نتایج درخشانی دست پیدا کنند. این بدان معنی نیست که ما پادزهری جادویی را به دست آوردهایم که میتواند همه انحرافات را از بین ببرد وهمچنین به این معنی نیست که همه اضطرابها و انحرافات روانی زمانی که جنین در داخل رحم است به وجود میآید، چون زندگی چیزی ساده یا ساکن و یا محدود نیست بلکه بسیار پیچیدهتر و دقیقتر و محکمتر است.
تعدادی رویداد قابل توجه
آزمایشها ثابت کردهاند که جنین در هفته پنجم از آغاز خلقتش مجموعهای از حرکات در نهایت پیچیده از خود نشان میدهد. زمانی که به هفته هشتم از زندگیاش میرسد به آسانی سر و دست و پاهایش را تکان نمیدهد بلکه به عوض این حرکات توصیف شده جهت ابراز علاقه و یا تنفر، از لگد زدن به شکم مادر که پیچیدگی و ابهامی در معنای آنها نیست بهره میبرد.
هنگامیکه سربه سر جنین گذاشته شود به گونهای خاص با صورتش ناراحتی خود را نشان میدهد؛ هنگامیکه معده مادر باردار را فشردیم و یا طبیب با انگشتانش کمی شکم مادر باردار را فشار میداد، جنین فوری به خود میپیچید و سعی میکرد تا از فشار موجود رهایی یابد ( درحالی که جنین دو ماه و نصف از خلقتش گذشته). این آزمایشها تکرار شدند و صحت این موضوع را تأیید کردند. اما بازتابهای صورت جنین موشکافی دقیق لازم دارند و نیاز به زمان بیشتری در مقایسه با بررسی حرکات بدنی میباشد.
بعد از مدتی در ماه چهارم، جنین صورتش را به نشانه اخم عبوس میکند و خم به ابرو میاندازد تا نارضایتی خود را نشان بدهد. او در این ماه از زندگیاش عکس العملهای اصلی را یاد میگیرد، هنگامیکه با پلکهایش بازی کردیم (این کار بهصورت آزمایشی زمانی که در داخل رحم است صورت گرفت) جنین را دیدیم که با چشمانش عکس العمل نشان میدهد بهجای اینکه خودش را به عقب بکشد و یا زمانی که با لبهایش بازی کردیم دیدیم که شروع به مکیدن میکند. در طول چهار الی هشت هفته بعد از این آزمایش حساسیتش به لمس کردن را همانند نوزادی یک ساله نشان میدهد.
۱- حس شنوایی
پژوهشهای جدید بیانگر آن است که جنین از آغاز ماه ششم با گوشهایش صداها را به شکلی مستمر پردازش میکند. در اطراف جنین صداها زیاد هستند. شکم مادر با وجود رودهها و رحم مکانی پر از صدا را تشکیل میدهد. سروصدای معده و رودهها همانند بقیه صداهای دیگری که میشنود به گوشش میرسد همانند صدای مادرش و صحبتهای مادر و کسانی که اطرافش هستند و گویی که صدای آنها آرام تر واضحتر از بقیه صداهاست و با این وصف جنین آن را میشنود. تنها صدای بلندی که در زندگی جنین سلطه و برتری دارد صدای تپش قلب مادرش است و این تپش روزمره و همیشگی و منظم است و تا زمانی که صدای تپش قلب نظم خود را حفظ کند جنین میداند کارها بر وفق مراد است و احساس آرامش میکند.
یادآوری ناخودآگاه تکرار تپشهای قلب مادر در رحم توسط جنین این موضوع را برای ما روشن میکند که، دلیل اینکه چرا مادر نوزاد را هنگامیکه به آغوش میکشد، آرام میشود یا هنگامیکه تاپ تاپ منظم قلب مادرش را میشنود آرام میشود و آن را ساعتی دقیق مییابد.
۲- حس بینایی
هنگامیکه جنین در رحم شکل میگیرد بینایی او به شکلی آرام رشد میکند و این فرایند دلایل واضح خود را دارد. این بدان معنی نیست که جنین ابداً نمیبیند بلکه تأثیرات جنین از نور و روشنایی از هفته ششم شروع میشود. جنین اشعه خورشید را احساس میکند زمانی مادرش به جهت آفتابگرفتن و برنزه کردن پوست، خود را در مقابل آفتاب قرار میدهد. زمانی که اشعه خورشید او را آزرده نکند عکس العمل مناسب را از خود نشان میدهد اما زمانی که نور خورشید مستقیم به شکم مادر بتابد اکثر اوقات جنین سرش را برمیگرداند و به خود میلرزید. پژوهشگران معتقدند که نوزاد توانایی تشخیص رنگها را دارد و تاکید میکنند که رنگ قرمز را بهتر تشخیص میدهد.
۳_حس چشایی
از هفته یازدهم بارداری ،این حس شروع به رشد می کند .نوزاد، روی زبانش همان اندام چشایی را که ما داریم، دارد. او از درون مایعی که داخل آن قرار گرفته ، طعم هر چیزی را که شما می خورید ،احساس می کند .در این زمان،نوزاد کاملا تفاوت مز هها را می داند و شیرینی ،شوری ،ترشی و تلخی را احساس می کند .از این گذشته ،او شیرینی را که بیشتر می تواند با مزه مایع، طعم خود را نشان دهد، بیشتر ترجیح می دهد .معمولا او از هر چیزی که طعم ترشی و تلخی داشته باشد ،متنفر است.
۴_حس بویایی
از زمان تولد، به طور دقیق تر از زمانی که بند ناف بریده می شود، نوزاد شروع به نفس کشیدن می کند. او از قبل، به بوهای بد و خوب حساس است. اگر او را وادار به بوییدن عطر وانیل کنید، قیافه با نمک و راضی او را خواهید دید. این امتحان را با یک عدد تخم مرغ گندیده انجام دهید و اخم و نارضایتی او را ببینید.
بدون شک، بویی که نوزاد شما دوست دارد احساس کند، بوی شماست. او از شش روزگی قادر است بوی شما را که به او اطمینان و آرامش خاص می دهد، کاملا تشخیص دهد. همچنین وقتی می خواهید او را آرام کرده یا برای خوابیدن آماده اش کنید، به او روسری یا لباسی را که به تن داشته اید، بدهید.
حس لامسه
حس لامسه، اولین حسی است که در جنین رشد می کند. از دومین ماه بارداری، نوزاد اولین احساسش را تجربه می کند. زمانی که او در محیط مایع قرار گرفته، تماسها و نوازشها را کاملا احساس می کند. در چهارمین ماه بارداری، انگشتهای کودک، حرکتها را حس می کنند و نوزاد نیاز دارد تا کم کم با مادرش ارتباط برقرار کند. به همین دلیل است که فشارها، نوازشها، ماساژها و تکانها، به او اطمینان می دهد و موجب لذت و شادابی او می شود.