لقاح آزمایشگاهی (IVF) یا ای وی اف یک روش درمانی برای ناباروری است که شامل ترکیب تخمک و اسپرم در آزمایشگاه برای ایجاد جنین و انتقال آن به رحم می‌شود. این مراحل شامل تحریک تخمدان، بازیابی تخمک، لقاح، رشد جنین و انتقال جنین هستند. عوارض جانبی نیز ممکن است شامل سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS)، حاملگی چند قلو، و خطر حاملگی خارج از رحم باشد.
🟢تأیید شده توسط پزشکان متخصص پزشکان سلامت
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان سلامت مشاوره بگیرید.🟢
ای وی اف (آی وی اف) از درمان های نازایی و ناباروری محسوب می‌شود. یا به عبارتی آی وی اف نوعی فناوری تولیدمثل کمکی است که شامل بازیابی تخمک‌ها از تخمدان‌های زن و باروری آن‌ها با اسپرم می‌شود. این تخمک بارورشده به‌عنوان جنین شناخته می‌شود. سپس می‌توان جنین را برای نگهداری، منجمد یا به رحم زن منتقل کرد.
🟢مراحل ای وی اف به چه صورت است؟
مراحل کاشت ای وی اف در رحم و مراحل ای وی اف از اول تا اخر شامل سلسله مراتبی است که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم. مهم‌ترین مسئله در موفقیت آمیز بودن این مراحل، تعداد کافی تخمک و اسپرم و کیفیت بالای آن‌ها است.
۱. تحریک تخمدان
اولین مرحله در ای وی اف شامل تزریق هورمون است؛ بنابراین زن در هر ماه به‌جای فقط یک تخمک، چندین تخمک تولید می‌کند. سپس این مورد آزمایش می‌شود تا مشخص شود که آیا فرد برای بازیابی تخمک آماده هست یا خیر.
۲. تخمک گیری یا عمل پانکچر
حدود ۳ روز بعد از مرحله تزریق داروها و برانیگختن تخمدان، نوبت جمع‌آوری تخمک‌ها فرامی‌رسد. سوزن مخصوصی را با کمک دستگاه سونوگرافی و از طریق واژن به تخمدان می‌رسانند و به وسیله‌ی آن عمل تخمک‌گیری را انجام می‌دهند. پس از این کار، تخمک‌ها موردبررسی قرار می‌گیرند و در صورت تأیید سلامت و داشتن شرایط مناسب، برای مرحله‌ی بعد در آزمایشگاه نگهداری می‌شوند.
در این روش، زمان‌بندی مهم است. تخمک‌ها باید درست قبل از بیرون‌آمدن از فولیکول‌های تخمدان بازیابی شوند.اگر تخمک‌ها خیلی زود یا خیلی دیر خارج شوند، به طور طبیعی رشد نخواهند کرد.
متخصص زنان ممکن است از آزمایش خون یا سونوگرافی استفاده کند تا مطمئن شود تخمک‌ها قبل از بازیابی در مرحله درست رشد قرار دارند یا خیر. مرکز ای وی اف دستورالعمل‌های ویژه‌ای را برای دنبال‌کردن پروسه‌ی درمانی به افراد ارائه می‌دهد. در این پروسه به بیشتر خانم‌ها داروی مسکن داده می‌شود و به‌طورکامل بیهوش خواهند شد.
تعداد تخمک مناسب برای ای وی اف چقدر است؟
به طور کلی، تعداد بیشتر تخمک (حدود ۱۰ تا ۱۵ عدد) شانس بیشتری برای دستیابی به یک بارداری موفق را فراهم می‌کند، اما کیفیت تخمک نیز عامل مهمی است.
۳. جمع آوری اسپرم
نیاز است تا هم‌زمان با مرحله‌ی تخمک‌گیری از زن، اسپرم‌گیری از مرد نیز انجام شود. اسپرم گرفته‌شده باید در شرایط استریل به آزمایشگاه داده شود. این مرحله شامل بررسی و پیداکردن فعال‌ترین اسپرم‌های درون نمونه است.
🟢تأیید شده توسط پزشکان متخصص پزشکان سلامت
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان سلامت مشاوره بگیرید.🟢https://Pezeshkanesalamat.ir
افرادی که این عمل را در منزل خود انجام می‌دهند باید ظرف ۲۰ تا ۳۰ دقیقه نمونه موردنظر را به آزمایشگاه برسانند. لازم به ذکر است که برای انجام ای وی اف بهتر است افراد حدود ۵ روز قبل از تهیه نمونه‌ی اسپرم از انجام عمل نزدیکی خودداری نمایند.
🟢برای ای وی اف چه تعداد اسپرم لازم است؟
برای IVF معمولا نمونه ای از مایع منی حاوی حداقل ۱۰ تا ۲۰ میلیون اسپرم مورد نیاز است. اما در مواردی که کیفیت اسپرم پایین است(آی وی اف با اسپرم ضعیف) یا تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI) انجام می‌شود، حتی می‌توان از تعداد کمتری اسپرم با درصد موفقیت بالا استفاده کرد.
۴. لقاح آزمایشگاهی جنین ای وی اف
لقاح در روز بازیابی تخمک اتفاق می‌افتد. سپس اسپرم با تخمک‌ها پیوند داده می‌شود تا لقاح صورت گیرد. در بیشتر موارد، محلول اسپرم به تخمک‌ها اضافه می‌شود و لقاح به طور طبیعی اتفاق می‌افتد. در صورت عدم رخ‌دادن لقاح طبیعی، تزریق اسپرمِ داخل سیتوپلاسمی (ICSI) انجام می‌شود.
۵. آزمایش ژنتیک قبل از لانه گزینی
در صورت مشخص بودن، آزمایش ژنتیک قبل از لانه‌گزینی یعنی هنگامی‌که جنین در مرحله بلاستوسیست است، به طور معمول ۵ تا ۶ روز پس از لقاح انجام می‌شود. این آزمایش شامل بررسی وضعیت کروموزومی، شرایط ژنتیکی و یا تعیین جنسیت است.
۶. انتقال جنین به رحم
پس از آماده‌شدن جنین‌ها، زوج متقاضی این روش به مرکز ای وی اف باز خواهند گشت تا پزشکان بتوانند یک یا چند جنین را به رحم زن منتقل کنند. این روش سریع‌تر و آسان‌تر از بازیابی تخمک است. پزشک یک لوله‌ی انعطاف‌پذیر به نام کاتِتِر را از طریق واژن و دهانه‌ی رحم وارد آنمی‌کند.
🟢برای افزایش احتمال بارداری، بیشتر متخصصان ای وی اف توصیه میکنند تا حداکثر سه جنین به‌صورت هم‌زمان به رحم منتقل شوند. بااین‌حال، این بدان معنی است که فرد می‌تواند یک بارداری چندقلو داشته باشند. البته همان‌طور که بیان شد این می‌تواند خطرات سلامتی را برای مادر و نوزادش افزایش دهد. بر اساس این روش، افراد معمولاً مدتی در رختخواب می‌مانند و ۴ تا ۶ ساعت بعد مرخص می‌شوند. احتمالاً حدود ۲ هفته پس از انتقال جنین به رحم، آزمایش بارداری بر روی فرد انجام می‌شود.
. انتقال جنین و پشتیبانی از فاز لوتئال
انتقال جنین یک مرحله حیاتی در فرآیند IVF است که در آن یک یا چند جنین با دقت و با استفاده از یک کاتتر نازک در رحم زن قرار می‌گیرند. این روش معمولاً چند روز پس از بازیابی تخمک انجام می‌شود.
🟢چه تعداد جنین به رحم انتقال داده می‌شود؟
همان‌گونه که بیان شد، در اغلب موارد بیش از یک جنین به رحم انتقال می‌یابد که احتمال بارداری را افزایش می دهد. این موضوع، به مواردی همچون نتایج معاینات پزشکی، آمادگی زوج برای احتمال چندقلو شدن فرزندان، درصد
چندقلوزایی در مرکز درمانی موردنظر، سن مادر و… بستگی دارد. در بیشتر موارد، حداکثر ۳ رویان به رحم منتقل می‌گردد؛ ولی درصورت بالا بودن سن مادر _بالای ۵۳ سال_، گاهی اجازه انتقال بیش از ۳ جنین نیز داده می‌شود.
🟢آغاز فعالیت های روزانه پس از انتقال جنین چگونه است؟
معمولاً بهتر است که پس از انتقال جنین، طی ۴۲ ساعت استراحت مطلق انجام گیرد و از ورزش‌های سنگینی مانند شنا، اسب‌سواری، دویدن و… تا زمان تثبیت حاملگی _حدود ۲ هفته بعد از انتقال جنین_ خودداری شود. با این حال، انجام فعالیت‌های سبک روزانه منعی ندارد.
🟢آیا احتمال چندقلوزایی در آی وی اف وجود دارد؟
بله؛ از آنجایی که برای افزایش شانس لانه‌گزینی معمولاً تعداد رویان بیشتری به رحم منتقل می‌شود، شانس چندقلو شدن فرزندان نیز افزایش می‌یابد. باید دانست که در بارداری طبیعی، احتمال دوقلوزایی حدود یک هشتادم و در بارداری با آی‌وی‌اف حدود ۵۲ درصد است. این درحالی است که احتمال سه‌قلو شدن فرزندان در عمل IVF حدود ۲ تا ۳ درصد می‌باشد.
🟢چه مدت بعد از آی وی اف می توان رابطه جنسی داشت؟
از آنجایی که بعد از کاشت جنین در آی وی اف حدود دو هفته زمان می‌برد تا موفقیت یا شکست لانه‌گزینی مشخص شود، پزشکان توصیه میکنند مقاربت جنسی دست‌کم ۲ الی ۳ هفته بعد از IVF به تعویق افتد. در واقع انقباضات رحمی ناشی از ارگاسم در طول رابطه جنسی، می‌تواند باعث آسیب دیدن جنینِ در حال تشکیل درطول دو هفته اول بارداری شود. بااین‌حال به عقیده برخی پزشکان، نزدیکی جنسی و رابطه زناشویی در شب قبل از انتقال جنین شانس موفقیت IVF را بالا می‌برد.
